Present Perfect Tense Nedir?

Present Perfect Tense Nedir? Present Perfect Tense Nerelerde Kullanılır?

Present Perfect Tense Nedir? Öğrencilere Neden Bu Kadar Zor Gelir?

Özellikle İngilizce öğrenmeye yeni başlayan öğrencilerim başta olmak üzere hemen hemen herkesten duyduğum cümle. ''Present perfect tense'in Türkçe karşılığı nedir hocam?'' İngilizce öğrenmeye başladığım andan itibaren şahit olduğum, eğitim sisteminde dil öğretiminde en büyük yanlışlardan biri olan, kısaca GTM olarak adlandırdığımız ''Grammar Translation Method'' yüzünden, İngilizce öğrenen herkesin bu soruyu sorması (zamanında ben de sordum tabii ki) gayet normal. Grammar Translation Method dediğimiz yaklaşımda, öğretmen öğrencilere öğrenilecek dilin dil bilgisi kurallarını ana dile ''çeviri'' yaparak anlatır. Halbuki her dilin yapısı farklıdır. Mesela her dilde ''Geçmiş Zaman'' dediğimiz yapının kullanımı farklıdır. Bununla ilgili detaylı örnek incelemelerime bu yazımdan ulaşabilirsiniz.

Ankara'da bir YDS sınıfımda yine öğrencilerden biri ''Present perfect tense'in Türkçe karşılığı nedir hocam?'' diye sormuştu. Tam açıklama yapmaya başlayacaktım ki en ön sırada Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni bir öğrencim şu sözlerle araya girdi. ''Ahmet Hamdi Tanpınar'ın bir şiiri vardır bilir misin? Ne içindeyim zamanın ne de büsbütün dışında...''

Şimdi gelin zamanın neresindeyiz detaylı bir şekilde görelim :)

Present Perfect Tense Cümle Yapısı:

Present Perfect Tense'de yardımcı fiil olarak have/has yapılarını kullanırız. Bunlardan sonra da fiilin ''past participle'' hali, halk dilinde 3. hali :) olarak adlandırdığımız halini kullanırız.

Present Perfect Tense Olumlu Cümle Yapısı:

I/You/We/They + have + V3 veya Ved

He/She/It + has + V3 veya Ved

(V3 düzensiz fiilin 3.hali anlamına gelir. Hani şu kitaplarımızın en sonunda olan ya da öğretmenlerimizin bize ezberlememiz için dağıttıkları fotokopilerde ''irregular verbs'' listesi var ya? Hıh, oradaki listeden 3.sırayı temsil eder. Ved ise düzenli fiile gelen -ed ekini temsil eder.)

Present Perfect Tense Olumsuz Cümle Yapısı:

I/You/We/They + have not + V3 veya Ved

He/She/It + has not + V3 veya Ved

Present Perfect Tense Soru Yapısı:

Have + I/You/We/They + V3 veya Ved + (İhtiyaç varsa object)

Has + He/She/It + V3 veya Ved + (İhtiyaç varsa object)

Present Perfect Tense'i Hangi Durumlarda Kullanırız?

Present Perfect Tense'in kullanım yerlerine geçmeden önce, özellikle dikkat etmeniz gereken bir yere vurgu yapmak istiyorum. 

PRESENT PERFECT TENSE'İN ZAMAN OLARAK TAM TÜRKÇE ÇEVİRİSİ YOKTUR ! BİRKAÇ FARKLI ÇEVİRİ İLE KARŞILAŞMANIZ MÜMKÜNDÜR. 

Bu ne demek oluyor? Hemen açıklayalım.

Örneğin: 

''I have just cleaned the house.'' gibi bir cümle kurarsam bu cümlenin çevirisini ''Evi daha yeni temizledim'' olarak yaparım. 

Ancak;

''They have lived here for a long time.'' gibi bir cümle kurarsam bu cümlenin çevirisini ''Onlar uzun süredir burada yaşıyor'' şeklinde yapmam gerekir. 

Görüldüğü üzere Present Perfect Tense Türkçe'ye çevirilirken bazen geçmiş zamanlı bazen de şimdiki zamanlı olarak çevirilir. Bunun sebebi de bu yapının Türkçe'de tam karşılığının olmamasıdır. Çeviri yaparken cümlenin, bağlama en yakın anlam olarak çevirilmesi gerekir. Şimdi kurallarla sıra sıra bu tense'in kullanım alanlarına bakalım.

Kural 1

Yıllardır hepimizin duyduğu klasik cümle olan ''Geçmişte başlayıp günümüzde devam eden olayları anlatırken kullanılır'' kuralıyla başlayalım :) Bu kullanımda olayımız şu. Bir olay var. Geçmişte başladı. Ancak bitmedi, hala devam ediyor. Bu kullanımda bu olayın ''ne kadar süredir devam ettiğini'' de söyleyebiliriz. Hani hep Present Perfect anlatırken ''süreç bildirir'' diyoruz ya. İşte o süreç bu süreç :) 

Bu kullanımda kullandığımız bazı bağlaçlarımız var. 

For: 

For'un bu kullanımda çevirisini -dır, -dir olarak yaparız. Bir olayın ne kadar süredir devam ettiğini belirtmek için kullanırız.
I have known him for 2 years. (Onu iki yıldır tanıyorum)
I have been hungry for hours. (Saatlerdir açım)
She has had a cold for a week. (Bir haftadır grip)

Since:
Since'in bu kullanımda çevirisini -den beri olarak yaparız. Bir olayın ne zamandan beri devam ettiğini belirtmek için kullanırız. Olayın zamanının başlangıç noktasının belirtilmesi önemlidir.
I have known him since 2018. (Onu 2018'den beri tanıyorum)
I have been hungry since this morning. (Bu sabahtan beri açım)
She has had a cold since last Saturday. (Geçen cumartesiden beri hasta)

Kural 2

Hayat tecrübelerinden bahsederken Present Perfect Tense'i kullanırız. Bunlar kişinin hayatının bir döneminde gerçekleşen olaylardır. Burada önemli nokta tecrübelerin ne zaman yaşandığının söylenmemesidir ve bu tecrübeyi yaşayan kişinin hayatta olmasıdır. Genellikle ''never'' (asla) ve ''ever'' (hiç) kelimeleriyle birlikte kullanılır. 

I have been to Tokyo. (Tokyo'da bulunmuştum)

They have visited Paris three times. (Paris'i 3 kez ziyaret ettiler)

We have never seen that film. (O filmi hiç izlemedik)

Kural 3

Bitmişmiş bildirmeyen bir zaman ifadesiyle (bu ay, bu hafta, bugün) kullanılır. Burada önemli nokta bahsedilen zamanın hala devam ediyor olduğudur.

I haven't seen my father this week. (Bu hafta babamı görmedim) - Hafta henüz bitmedi. Yaşadığım zaman dilimi hala bu hafta ama ben babamı hala görmedim.

She has drunk three cups of coffee today. (Bugün 3 bardak kahve içti) - Gün henüz bitmedi. Yaşadığı zaman dilimi hala bugün ve o 3 bardak kahve içti. 

Dikkat!

Bu zamanı dün (yesterday) ya da 1987 yılı gibi geçmişte kalmış bir zaman dilimiyle birlikte kullanamayız. Böyle durumlarda Past Tense kullanılması gerekir. Zamanı belirli geçmiş zamandan bahsederken Past Tense, zamanı belirsiz bir geçmiş zamandan bahsediyorsan Present Perfect Tense kullanırız.
I came from Ankara yesterday. (Dün Ankara'dan geldim) - Burada Past Simple tense kullandık çünkü Ankara'dan ne zaman geldiğimi belirttim.
I have come from Ankara. (Ankara'dan geldim) - Burada Present Perfect Tense kullandık çünkü ne zaman geldiğimi söylemedim.

Kural 4

Yine klasik bir cümleyle devam edelim. ''Geçmişte başlayan günümüzde etkisi devam eden olaylarda kullanılır'' Bu ne demek? Bir olay var geçmişte oldu bitti. Ancak şu an içinde bulunduğumuz zaman diliminde bu olayın etkilerinden bahsediyorsan burada present perfect kullanırız. Mesela ben bir kaza geçirdim. Kaza oldu bitti. Hala kaza geçirmiyorum. Bundan bahsederken Past Tense kullanmam gerekir. Ama kaza sonucu yüzümde bir yara oluştu ya da kolum kırıldı. Bu durumlardan bahsederken Present Perfect Tense kullanırım. 

I had an accident last week and I have broken my arm. (Geçen hafta bir kaza geçirdim ve kolumu kırdım)

I have lost my keys. (Anahtarlarımı kaybettim) - Anahtarlarımı geçmişte kaybettim. Ama hala kayıp olmasının etkisinden bahsettiğim için burada Present Perfect Tense kullanıyorum.

Kural 5

Henüz gerçekleşmiş, daha yeni yapılmış olaylardan bahsederken Present Perfect Tense'i kullanırız. (Bu kullanımda just yapısıyla karşılaşmanız mümkündür)

Bu durum haberlerde de sıklıkla kullanılan bir durumdur. Örneğin Kraliçe bir açıklama yapar ve açıklamanın hemen ardından kraliçenin açıklaması haberlerde bu tense ile verilir. 

The Queen has given a speech. (Kraliçe bir konuşma yaptı)

I have just seen Lucy. (Lucy'yi daha şimdi,az önce,daha yeni gördüm)

Kural 6

Henüz bitmemiş olaylardan bahsederken Present Perfect Tense'i ''yet'' yapısı ile olumsuz cümlelerde kullanırız. Bu kullanımda yet çocunlukla cümle sonunda kullanılır.

I haven't finished my job yet. (Henüz işimi bitirmedim)

Kural 7

Zaten bitirmiş, zaten yapmış olduğumuz olaylardan bahsederken ''already'' yapısı ile Present Perfect Tense'i kullanırız.

I have already finished my job. (İşimi zaten bitirdim)

Dikkat !

Present Perfect Tense'de go fiilinin 3.hali olarak hem been hem de gone kullanabiliriz. Ama bu ikisinin kullanımı farklıdır. Been'i kullanırken genelde hayat tecrübelerimizden bahsediyoruzdur (bir kişinin bir yeri ziyaret edip geri gelmesi gibi)

I have been to Amsterdam. (but now I am in Eskişehir)

They have never been to California.

Gone'ı (genelde günümüzde sonucu olan bir eylemden bahsederken) bir kişinin bir yere gidip hala orada olduğunu anlatmak için kullanırız.

Julie has gone to Mexico. (now she is in Mexico)

PRESENT PERFECT TENSE İLE YAYGIN OLARAK KULLANILAN YAPILAR